Εμφυτεύματα
Τι είναι τα οδοντικά εμφυτεύματα;
Με τον όρο οδοντικό εμφύτευμα εννοούμε ένα κατσκευασμα, το οποίο υποκαθιστά την ρίζα του ελλείποντος δοντιού. Ομοιάζει με βίδα και είναι κατασκευασμένο από τιτάνιο ένα απόλυτα βιοσυμβατό υλικό. Τοποθετούνται στις γνάθους σε σημεία που δεν υπαρχουν δόντια και ενσωματώνονται πλήρως με το οστό, μη προκαλώντας κανένα πρόβλημα στα διπλανά δόντια. Με στήριγμα λοπόν εμφυτεύματα μπορούμε να έχούμε προσθετικές αποκαταστάσεις (θήκες, γέφυρες, επένθετες οδοντοιχίες) με άριστη πρόγνωση, αποφεύγοντας συνήθως κινητές αποκοκαταστάσεις (οδοντοστοιχίες) καθώς και να παρασκευάσουμε (τροχίσουμε) φυσικά δόντια για να γίνουν στηριγματα γέφυρας.Έτσι τα εμφυτεύματα πλέον αποτελούν κυρίαρχη λύση προσθετικής αποκατάστασης.
Ενδείξεις
- Ελλείποντα δόντια, όπου δεν θα θέλαμε να τροχίσουμε τα διπλανά τους για να προχωρήσουμε σε μια συμβατική προσθετική. Ακόμα και αν λείπουν ολα τα δοντια και θέλουμε μια ακινήτη αποκατάσταση ή επιπλέον στήριξη σε κινητη αποκατάσταση (επένθετη οδοντοστοιχία)
- Ο ασθενής δεν επιθυμεί κινητές εργασίες
- Επάρκεια και ποιότητα οστού σε όλες τις διαστάσεις.
- Υγιείς στοματικοι ιστοί
- Μη καπνιστής
- Ελεύθερο ιατρικό ιστορικό ιδιαίτερα σχετικά με καποιες αντενδείξεις που θα αναφερθούν παρακάτω
- Προθυμία να ολοκληρώσει μια θεραπεία μηνων
Αντενδείξεις
- Μη επαρκής ποσότητα και ποιότητα οστού. Παρότι σε κάποιες περιπτώσεις αυτό το πρόβλημα λύνεται με αναπλαστικές τεχνικές με οστικό μόσχευμα
- Ασθενείς που εχουν υποβληθεί πρόσφατα σσ ακτινοθεραπεία ειδικά κοντά στην περιοχή των γναθων ή και χημειοθεραπεία για κακοήθεια
- Ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα για οστεοπόρωση όπως διφοσφωνικά και δενοσουμπαμπη και δεν έχουν τηρηθεί τα πρωτόκολλα που προβλεπτονται σε αυτές τις περιπτώσεις.
- Αρρύθμιστος διαβήτης με γλυκοζυλιωμενη >7
- Σπάνιες ασθένιες οσο αναφορα την ποιότητα του οστού (πχ νόσος paget)
- Προσφατο καρδιακο ή εγκεφαλικό επεισόδιο
- Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς
- Μη θεραπευμένη περιοδοντίτιδα
- Δόντια που χρήζουν ενδοδοντικης θεραπείας ιδιαίτερα αν βρίσκονται κοντά στην θέση που θα τοποθετηθεί το εμφύτευμα
Έλεγχος πριν την τοποθέτηση
Λήψη ιατρικού ιστορικού
Αρχικά παίρνουμε πλήρες ιατρικό ιστορικό για να δούμε αν υπάρχει κάποια αντενδείξη ή κάτι που χρήζει ρύθμισης (πχ αρρύθμιστος διαβήτης, ληψη φαρμάκων για οστεοπόρωση, λήψη αντιπηκτικών).
Κλινική εξέταση
Αρχικά ελεγχουμε συνολικα όλα τα δόντια και προχωρούμε στις απαραίτητες θεραπείες που προηγούνται οπως περιοδοντική θεραπεία, ενδοδοντικές θεραπείες ειδικά σε γειτονικά δόντια, εξαγωγές (εξαίρεση οι περιπτωπτεις αμεσης εμφύτευσης βλ. παρακάτω). Στην συνέχεια ελέγχουμε τον χώρο της νωδης περιοχής σε σχέση με τα διπλανά δόντια, την σύγκλιση καθώς και τους μαλακούς και σκληρους ιστούς. Έτσι μπορούμε να οργανωσουμε ενα αρχικό σχέδιο θεραπείας πρωτού προχωρήσουμε στον απαραίτητο ακτινογραφικό έλεγχο.
Ακτινογραφική εξέταση
Η ακτινογραφική εξέταση που χρειαζόμαστε λέγεται υπολογιστική τομογραφια κωνικης δέσμης (CBCT) Η τρισδιάστατη ακτινογραφική απεικόνιση της περιοχης που θέλουμε να τοποθετησουμε εμφυτεύματα είναι απολύτως απαραίτητη ώστε να να δούμε αν υπάρχει επαρκές οστό σε ολες τις διαστάσεις και σε σχέση με τα διπλανα δοντια και ανατομικα μορια. Εάν υπάρχει προχωράμε επιλεγοντας τις καταλληλες διαστάσεις εμφυτεύματος στο τελικό σχέδιο θεραπείας. Εάν όχι τοτε το σχέδιο θα πρεπει να αλλάξει ή να σκεφτούμε να προχωρήσουμε σε αναπλαστικές τεχνικές με οστικό μόσχευμα για να μπορέσουμε στην συνέχεια να βάλουμε το εμφυτευμα.
Χειρουργική τοποθέτηση
Αφού έχουν γίνει οι παραπάνω έλεγχοι περνάμε στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων των οποίων το μέγεθος και την θέση έχουμε ήδη επιλέξει. Κατά το χειρουργικό στάδιο γίνεται τομή στην περιοχή που θέλουμε να αποκαταστήσουμε και δημιουργούμε υποδοχές εντός του οστού ανάλογες με τα εμφυτεύματα που θα τοθετηθούν. Αφού τοποθετήσουμε τα εμφυτεύματα στο οστό, γίνεται συρραφή. Οι μαλακοί ιστοί θα έχουν επουλωθεί εντος μιας εβδομάδας. Όσο αναφορά την οστεοενσωμάτωση των εμφυτευμάτων θα πρέπει να περιμένουμε 3 μήνες ωστε να προχωρήσουμε στα επόμενα στάδια. Πλέον η χειρουργική τοποθέτηση γίνεται πολύ προβλέψιμα και ανώδυνα με την χρήση τοπικής αναισθησίας. Η ολη διαδικασία για την τοποθετηση ενός εμφυτεύματος δεν ξεπερνα την μίση ώρα.
Άμεση εμφύτευση
Με τον όρο αμεση εμφυτευση εννοούμε την τοποθέτηση του εμφυτεύματος αμέσως μετά την εξαγωγή.
Κύρια πλεονεκτήματα:
- Μείωση της διάρκειας θεραπείας καθώς η εξαγωγή του δοντιού και η τοποθέτηση του εμφυτεύματος γίνεται σε μία επέμβαση. Έτσι αποφεύγουμε την αναμονή 3 μηνών ώσπου να σχηματιστει το οστό μετά την εξαγωγή και αναμένουμε μόνο την οστεοενσωμάτωση του εμφυτεύματος 3-4 μήνες για να προχωρήσουμε στην προσθετική αποκατάσταση.
- Καλύτερη διατήρηση σκληρών και μαλακών ιστών. Είναι γεγονός ότι μετά απο μια εξαγωγή το οστό και οι μαλακοί ιστοί συρρικνώνονται σε έναν βαθμό, όμως με την άμεση εμφύτευση διατηρούνται περισσότερο. Αυτό ιδαίτερα θετικό ειδικά για τα πρόσθια δόντια.
Αντενδείξεις:
- Ανεπάρκεια οστού μετά την εξαγωγή όπου δεν μας επιτρέπει αρχική σταθερότητα.
- Παρουσία μη ελέγξιμης φλεγμονής στην περιοχή
Αποκάλυψη εμφυτευμάτων και διαμόρφωση των μαλακών ιστών
Το στάδιο της αποκαλυψης γίνεται αφού εχουν περάσει τουλάχιστον 3 μήνες και τα εμφυτεύματα εχουν ενσωματωθεί στο οστό. Σε αυτό το στάδιο γίνεται μια μικρή διάνοιξη στα ούλα.ακριβώς πάνω από το εμφύτευμα το οποίο αποκαλύπτεται στο στόμα και βιδώνεται πανω σε αυτό μια ειδική βίδα επούλωσης ώστε να σχηματιστούν οι μαλακοί ιστοί γύρω από αυτό όπως ακριβώς θέλουμε. Αυτη η βίδα θα πρέπει να μείνει για 3 βδομάδες ώστε οι μαλακοί ιστοί να είναι έτοιμοι για να προχωρήσουμε στην προσθετική αποκατάσταση.
Σε ειδικές περιπτώσεις όπου έχουμε πολύ καλη αρχική σταθερότητα αμέσως μετά την τοποθετηση του εμφυτεύματος, μπορούμε να τοποθετήσουμε κατευθείαν την βίδα επούλωσης ή ακόμα και μία προσωρινή προσθετική αποκατάσταση.
Θα έχω δόντια κατά την περίοδο της ενσωμάτωσης;
Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Εάν η αποκατάσταση αφορά μόνο οπίσθια δόντια δεν είναι αναγκαία η μεταβατική αποκατάσταση. Εάν αφορά ένα ή δύο πρόσθια δόντια μπορούν να προστεθούν προσωρινά δόντια που θα στηρίζονται στην πίσω επιφάνεια των διπλανών με πτερύγια (τύπου Maryland). Εάν η αποκατάσταση αφορά μεγάλο κομμάτι ή και όλη την γνάθο τότε ως μεταβατική λυση προτείνεται μια κινητή οδοντοστοιχία όπου θα έχει ρυθμιστεί ώστε να μην πιέζει στις θέσεις των εμφυτευμάτων. Εναλλακτικά αν υπάρχουν κάποια δόντια που προορίζονται για εξαγωγή και δεν επηρεάζουν τις θεσεις των εμφυτευμάτων μπορούν να κρατηθούν για εκείνη την περίο δο για να στηρίξουν μια μεταβατική γέφυρα. Σε περίπτωση που έχουν πραγματοποιηθεί επιπλέον αναπλαστικές τεχνικές με οστικά μοσχεύματα, καλό είναι να μην τοποθετειται κάτι τουλάχιστον για 3-4 μήνες.
Προσθετική αποκατάσταση
Η προσθετική αποκατάσταση ποικίλει ανάλογα με την έκταση της νωδης περιοχής, τον αριθμό των εμφυτευμάτων καθώς και παραγοντες αισθητικής του χαμόγελου.
Συνήθεις περιπτώσεις είναι οι εξής:
- Ένα ελλείπον δόντι, αποκατάσταση με ένα εμφύτευμα και στεφάνη
- Δυο ελλείποντα δοντια - δυο εμφυτεύματα και στεφάνες
- Νωδή περιοχή 3-4 δοντιών , αποκατάσταση και 2 συνήθως εμφυτεύματα και γέφυρα κοχλιούμενη ή συγκολλουμενη
- Ολική νωδοτητα μιας ή και των δυο γνάθων. Για ακινητη αποκατάσταση χρειαζόμαστε τουλάχιστον 6 εμφυτεύματα για την ανω γνάθο και 5 για την κάτω. Η ακίνητη αποκατάσταση μπορεί να είναι γέφυρες εφόσον δεν υπάρχει μεγάλη απορρόφηση του οστού και μπορούν να δώσουν καλή αιθητική στα ούλα και να προσφέρουν υποστήριξη στο άνω χείλος. Αν έχουμε μεγαλύτερη ανεπάρκεια ιστών μπορούμε να προσθέσουμε στην ακίνητη προσθετική κατασκευή ροζ πορσελάνη ώστε να αποκαταστήσουμε τοβέλλειμα που έχουμε και να προσδόσουμε καλύτερη αισθητική στο χαμόγελο και στην υποστήριξη τπυ ανω χείλους. Αν τώρα η απορρόφηση του οστού είναι πολυ μεγαλή μόνη λύση αποτελεί να κινηρή πλέον κατασκευή (επένθετη οδοντοστοιχία) που θα στηρίζεται επιπλέον σε εμφυτεύματα (4 γιατ ην ανω, 2 για την κάτω). Αυτό γιατί το μεγάλο έλλειμα ιστών μπορεί να αποκατασταθεί μόνο με την χρήση πτερυγίων οπότε κινητής πλέον κατασκευής.
Διατήρηση
Στα εμφυτεύματα θα πρέπει να τηρείται επίσης η στοματική υγιεινή καθώς ανάπτυξη μικροβιακής πλακας μπορεί να οδηγήσει σε περιεμφυτευματιτιδα όπου σε προχωρημένο στάδιο χανεται οστό γύρω απο εμφύτευμα και οδηγεί στην αποτυχία του. Έτσι λοιπόν το εμφύτευμα θα πρέπει να βουτσίζεται καθημερινά με μέτρια προς μαλακή οδοντόβουρτσα, να εφαρμόζονται μεσοδόντια βουρτσάκια καθώς και ειδικό νήμα. Θα πρέπει επίσης να προγραμματίζεται τακτικά οδοντιατρικός καθαρισμός με ειδικά μέσα όπως και κλινή και ακτινογραφική εξέταση.