Θεραπεία περιοδοντίτιδας
Τι είναι η περιοδοντίτιδα;
Η περιοδοντίτιδα είναι μια συνηθισμένη φλεγμονώδης νόσος όπου αποτελεί εξέλιξη της ουλίτιδας. Στην περιοδοντίτιδα όμως εκτός από τα ούλα προσβάλλεται οι περιοδοντικοί ιστοί και το φατνιακό οστό που περιβάλλει τα δόντια.
Αιτία όπως και στην ουλίτιδα είναι οδοντική μικροβιακή πλάκα (μικρόβια) που έχουν εισχωρήσει βαθύτερα στην ουλοδοντική σχισμή με αποτελέσματα να προσβάλουν τους περιοδοντικούς ιστούς οι οποίοι φλεγμένουν και αποκολλώνται σταδιακά από την επιφάνεια της ρίζας του δοντιού. Αυτό προκαλεί βάθυνση της σχισμής η οποία ξεπερνά τα 3 χιλιοστά και πλέον θεωρείται περιοδοντικός θύλακος, όπου χωρίς θεραπεία θα εξελίσσεται καθώς είναι αδύνατη η απομάκρυνση των μικροβίων από εκείνη την περιοχή απλά με την στοματική υγιεινή. Το φατνιακό οστό που περιβάλλει τα δόντια προσβάλλεται με την σειρά του και απορροφάται σταδιακά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα δόντια να χάνουν στήριξη και σε προχωρημένο στάδιο να πέφτουν.
Οι βλάβες που περιεγράφηκαν αποτελούν μια χρόνια διαδικασία και ακόμα μετά την θεραπεία όπου ελαχιστοποιούμε τον μικροβιακό παράγοντα και την φλεγμονή και το βάθος των περιοδοντικών θυλάκων, σταματάμε σε πολύ μεγάλο την εξέλιξή τους και καθιστούμε πλέον την στοματική υγιεινή στο σπίτι αποτελεσματική, όμως οι ήδη υπάρχουσα απώλεια περιοδοντικών ιστών και κυρίως οστού είναι μη αναστρέψιμη.
Για αυτό θα πρέπει από μικρή κιόλας ηλικία να εξεταζόμαστε σε τακτική βάση και τηρούμε καλή στοματική υγιεινή ώστε προλάβουμε τυχόν βλάβες πριν φτάσουμε στο στάδιο της περιοδοντίτιδας. Υπολογίζεται ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού άνω των 50 ετών εμφανίζει περιοδοντικές βλάβες ποικίλης βαρύτητας.
Αίτια και παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της
Τα αίτια της περιοδοντίτιδας είναι όμοια με αυτά της ουλίτιδας (βλ. θεραπεία ουλίτιδας). Αποτελεί στην ουσία εξέλιξη της νόσου λόγω παραμονής αυτών των αιτίων για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Συμπτώματα
Και η περιοδοντίτιδα δεν χαρακτηρίζεται από πόνο πράγμα που κάνει πιο εύκολη την εξέλιξή της χωρίς να το αντιληφθεί ο ασθενής.
Όπως είπαμε εκτός από τα ούλα επηρεάζονται οι περιοδοντικοί ιστοί και το φατνιακό οστό, συμπτώματα που προκείπτουν και από αυτούς τους ιστούς είναι:
- Υφίζησεις, δηλαδή αποκάλυψη μέρους της της ρίζας του δοντιού ως επακόλουθο της απώλειας ιστών. Είναι ανησυχητικό σύμπτωμα ιδιαίτερα αν υπάρχει σε αρκετά δόντια και σε επιφάνειες αυτών και συνοδεύεται από συμπτώματα φλεγμονής. Ο ασθενής μπορεί να παρατηρήσει ότι τα δόντια του φαίνονται πλέον μεγαλύτερα (ψηλότερα) καθώς και ότι στον αυχένα είναι πιο κίτρινα λόγω του διαφορετικού χρώματος που έχει η επιφάνεια της ρίζας (οστεΐνη).
- Κινητικότητα δοντιών, τα δόντια κουνιούνται σε ποικίλο βαθμό ανάλογα με την έκταση των βλαβών στο οστό. Σε προχωρημένο στάδιο έχουμε απώλεια δοντιών.
- Αλλαγή στην σύγκλιση, ως επακόλουθο της απώλειας στήριξης τα δόντια εκτός από κινητικότητα μεταναστεύουν σε διαφορετική θέση αλλάζοντας τον τρόπο που κλείνουν επιδεινώνοντας τις περιοδοντικές βλάβες λόγω και του επιπλέον τραυματισμού των ιστών από τις λανθασμένα έντονες επαφές που προκείπτουν.
- Περιοδοντικό απόστημα, πρήξιμο και πυορροή απο τα ούλα. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται να γίνει σχάση και κάποιες φορές να χορηγηθεί αντιβιοτική αγωγή.
- Κακοσμία στόματος
Πως γίνεται η διάγνωση;
Αρχικά στην οπτική εξέταση παρατηρούμε αν υπάρχουν σημεία φλεγμονής στα ούλα καθώς και ενδείξεις ΟΜΠ και σχηματισμός τρυγίας (πέτρας). Βλέπουμε επίσης αν τα ούλα έχουν υποχωρήσει (υφιζήσεις).
Στην συνέχεια στην κλινική εξέταση ανιχνεύουμε με ειδικό εργαλείο τις σχισμές ανάμεσα στα ούλα και τα δόντια όπου θα πρέπει να έχουν βάθος 1 έως 3 χιλιοστά, αν είναι από 4 και πάνω σημαίνει ότι υπάρχει ενεργός περιοδοντίτιδα. Επίσης σε αυτή την εξέταση βλέπουμε και το ποσοστό των ουλικών επιφανειών που αιμορραγούν καθώς και σε πόσα σημεία υπάρχει πλάκα και τρυγία. Στα πολύριζα δόντια ελέγχουμε επίσης αν έχουν προβληθεί οι μεσορριζικές περιοχές. Εξετάζουμε ακόμη αν υπάρχει και σε ποιο βαθμό κινητικότητα καθώς επίσης μετανάστευση σε διαφορετική θέση. Κάνουμε έλεγχο της σύγκλισης για να δούμε αν υπάρχουν κάποιες λανθασμένα έντονες επαφές λόγω των οποίων έχουμε περιοδοντικό τραυματισμό που οδηγεί σε προχωρημένες βλάβες και τις ισορροπούμε.Ο ακτινογραφικός έλεγχος είναι απαραίτητος. Εκτός της πανοραμικής ακτινογραφίας προχωράμε και σε οπισθοφατνιακές ακτινογραφίες σε όλα τα δόντια ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα των οστικών βλαβών.
Εκτιμούμε λεπτομερώς το ιατρικό ιστορικό και τις συνήθειες του ασθενούς, καθώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να σχετίζονται με την νόσο (βλ. θεραπεία ουλίτιδας, διάγνωση).
Περιοδοντόγραμμα ασθενή με προκεχωρημένη περιοντίτιδα.
Πανοραμική ακτινογραφία ασθενή με προκεχωρημένη περιοδοντίτιδα. Διακρινονται ξεκάθαρα οι οστικές βλάβες.
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη ανάλογα την βαρύτητα και του ιστορικού κάθε ασθενή όπου περιλαμβάνει:
Οδοντιατρικός καθαρισμός υπερουλικά και υποουλικά (βλ. θεραπεία ουλίτιδας)
Απομάκρυνση του βιοϋμενίου με αεροστίλβωση
Διόρθωση εργασιών που δυσκολεύουν την σωστή στοματική υγιεινή
Ριζική απόξεση, όπου είναι η διαδικασία απομάκρυνσης του μικροβιακού φορτίου υποουλικά από την επιφάνεια της ρίζας μέχρι το βάθος του περιοδοντικού θυλάκου με σκοπός την εξάλειψή του. Γίνεται με λεπτά ξέστρα στις συσκευές υπερήχων καθώς και με ειδικά εργαλεία χειρός. Για να πραγματοποιηθεί λεπτομερώς σε όλες τις επιφάνειες απαιτούνται συνήθως 3-4 συνεδρίες. Η διαδικασία γίνεται ανώδυνα με την χρήση τοπικής αναισθησίας. Η επανεξέταση των θυλάκων γίνεται 1-2 μήνες μετά το τέλος της διαδικασίας.
Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου έχουμε ακόμα θυλάκους που δεν υποχωρούν με τις παραπάνω μεθόδους θα πρέπει να γίνει χειρουργική εξάλειψή τους.
Κάποιες φορές η θεραπεία μπορεί να συνοδεύεται με αντιβιοτική αγωγή ανάλογα με την βαρύτητα και το ιατρικό ιστορικό.
Λεπτομερής επίδειξη σωστού τρόπου στοματικής υγιεινής ( σωστή τεχνική βουρτσίσματος, μεσοδόντια βουτσάκια, νήμα). Χορηγούμε επίσης στοματικό διάλυμα χλωρεξιδίνης για 1 μήνα μετά την περιοδοντική θεραπεία.
Διατήρηση θεραπευτικού αποτελέσματος, εκτός του ότι θα γίνει επανεξέταση των περιοδοντικών θυλάκων 1-2 μήνες μετά την θεραπεία ο ασθενής θα πρέπει προσέρχεται ανά 6-12 μήνες για να γίνεται κλινική εξέταση και συντηρητική θεραπεία ώστε να προλάβουμε τυχόν υποτροπή.